Đại diện Phòng TN&MT quận 7 cho biết, nếu trước đây tỷ lệ hồ sơ nhà, đất trễ hẹn ở quận 7 chỉ khoảng 5% thì từ tháng 7/2015 đến nay tỷ lệ này đã tăng 25%-30%, các hồ sơ chủ yếu chuyển về Sở TN&MT. Tại quận Tân Phú, từ tỷ lệ trễ hẹn không được cao hơn 1% thì gần đây người dân rất phiền hà bởi hồ sơ không biết khi nào mới xong.

Được biết, với Nghị định 43/2014 thì hệ thống văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất từ 2 cấp chuyển thành một cấp cho giống với các nước trên thế giới và phù hợp với điều kiện công nghệ tiên tiến để giảm thiểu tối đa thủ tục hành chính trong quản lý và cấp giấy chứng nhận nhà, đất. Cụ thể, văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất TP trực thuộc Sở TN&MT đã hợp nhất với 24 văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất trực thuộc phòng TN&MT huyện, quận để trở thành văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) TP (trực thuộc Sở TN&MT). Đồng thời, thẩm quyền cấp giấy chứng nhận cho cá nhân,  hộ gia đình có thay đổi. Theo đó, cấp lần đầu tiên vẫn là UBND huyện, quận ký (phòng TN&MT thụ lý); Còn khi cấp lại, cấp đổi do bị rách, hết trang cập nhật,  mất hay có giao dịch… (cấp từ lần 2 trở đi) thì UBND huyện, quận không còn ký nữa mà là Sở TN&MT ký (VPĐKĐĐ TP thực hiện thông qua các chi nhánh đặt tại 24 huyện, quận).

Quy định mới của Luật Đất đai 2013 và Nghị định hướng dẫn thi hành số 43/2014 của Chính phủ khiến người dân "than trời". Ảnh minh họa

Mặc dù, mục đích hiện đại là vậy, thế nhưng đến khâu thực hiện thì "đẻ" ra nhiều rắc rối. Đơn cử, với trường hợp cấp lần 1, giữa phòng TN&MT với chi nhánh VPĐKĐĐ vẫn chưa có sự phân định trách nhiệm ứng với quy trình mới, dẫn đến hồ sơ bị kéo dài vô thời hạn. Còn đối với trường hợp cấp lần 2 trở đi thì từ chỗ có 24 huyện, quận ký giờ chỉ có duy nhất sở ký khiến hồ sơ bị quá tải. Đặc biệt, loại này chiếm đến khoảng 80% số hồ sơ cấp giấy chứng nhận, khiến cho tỷ lệ trễ hẹn tăng lên gấp 6 lần như phản ánh đã nêu của Phòng TN&MT quận 7. Đứng trước thực trạng này, Sở TN&MT đã phân cho 2 phó giám đốc ký giấy, bên cạnh đó khuyến khích đăng ký cập nhật (để các chi nhánh ký theo thẩm quyền), tuy nhiên do người mua và nhận chuyển nhượng không mấy mặn mà với cách làm này nên hồ sơ vẫn bị dồn ứ.

Về câu hỏi: "Tại sao hồ sơ lưu nằm ở huyện, quận các chi nhánh cũng đã soát xét những điều kiện cấp giấy mà xét về bản chất thì đó là cấp mới, nhưng huyện, quận không thể ký mà phải đưa lên sở?”. Ông Phạm Ngọc Liên, Giám đốc VPĐKĐĐ Tp.HCM giải thích, Nghị định 43/2014 và Thông tư 02/2015 của Bộ TN&MT quy định như vậy nên Tp.HCM không thể làm khác. Ông Liên cho biết, nếu để sở ký thì có thể phải mất đến 30 ngày (gấp 3 lần so với các chi nhánh ký), hơn nữa ngân sách còn phải trả phí bưu điện là 46 nghìn đồng/hồ sơ. Vậy đâu là giải pháp? Theo ông Liên, Nghị định 43 phải được sửa theo hướng tùy thực tế mà cấp tỉnh có thể ủy quyền cho huyện, quận ký, hoặc Bộ TN&MT bổ sung nội dung này vào nghị định hướng dẫn mới (đang được hoàn chỉnh) để Chính phủ sớm ban hành.

Pháp luật về nhà, đất thay đổi liên tục, lúc là mẫu giấy lúc về thẩm quyền với lý do phải cải cách để tạo thuận tiện cho dân, tuy nhiên càng thay đổi càng phát sinh rối rắm. Tất nhiên, những người làm chính sách ắt có lý lẽ để điều chỉnh và phân chia cái nào huyện ký, cái nào tỉnh ký nhưng người dân thì lại thấy đều là giấy chủ quyền cho cùng đối tượng, sao phải khác nhau?

Trên thực tế, có nhiều người đã lao động vất vả cả đời để tậu được miếng đất và căn nhà. Thế nhưng khi xin cấp giấy lại còn phải vất vả và khó khăn không kém.