Khoảng 20 năm trước đây, 200ha đất ở khu vực cửa ngõ phía Nam Hà Nội được thu hồi để giao cho HUD đầu tư xây dựng khu đô thị mới Linh Đàm, điểm nhấn là bán đảo, hồ Linh Đàm với mật độ dân cư thấp, mật độ cây xanh và hồ nước lớn.

Sau 3 năm chuẩn bị, năm 1997 dự án KĐT mới Linh Đàm được khởi công xây dựng, gồm 2 khu là Bắc Linh Đàm và khu dịch vụ hỗn hợp bán đảo Linh Đàm. Trong số 160ha có tới gần 50% là không gian mặt nước, với bán đảo Linh Đàm được quy hoạch bài bản. Năm 2009 KĐT mới Linh Đàm được Bộ Xây dựng công nhận là đô thị kiểu mẫu, trở thành nơi đáng sống của nhiều người dân Thủ đô.

Thế nhưng, sau 20 năm dưới áp lực của đô thị hóa, Linh Đàm không còn là đô thị kiểu mẫu, khu vực này đã “biến dạng” bởi một vài năm gần đây, có hàng chục cao ốc chung cư 35-40 tầng mọc lên như nấm mà người dân nơi đây vẫn gọi là “chung cư tổ kiến”.

Đây là kết quả của những lần điều chỉnh quy hoạch, thay đổi công năng của rất nhiều dự án, khu đất ở khu vực này trong giai đoạn thị trường BĐS khó khăn. Nhiều chủ đầu tư đã xin điều chỉnh, chia nhỏ các căn hộ có diện tích lớn thành diện tích nhỏ, điều chỉnh từ chức năng văn phòng thành chức năng hỗn hợp (có nhà ở)…

Chẳng hạn năm 2011 ô đất có ký hiệu VP6 của Công ty CP Coma 18 trước đây từ đất văn phòng được điều chỉnh sang chức năng công trình hỗn hợp gồm có văn phòng, dịch vụ thương mại và nhà ở.

Một số khu đất quy hoạch trước đây là đất để xây dựng văn phòng làm việc (VP3, VP5) hiện giờ cũng đã nhường chỗ cho các tổ hợp chung cư cao 33 tầng, cao hơn 8 tầng so với quy hoạch cũ.

Đáng chú ý, một khu đất khác có tổng diện tích khoảng 5ha là với chức năng được quy hoạch là trung tâm dịch vụ tổng hợp kết nối giữa Bắc Linh Đàm, bán đảo Linh Đàm với khu Tây Nam thì nay nhường chỗ cho 12 cao ốc chung cư từ 36 tới 41 tầng, với mật độ lưu trú rất cao vào khoảng 30.000 dân được bổ sung cho khu Linh Đàm, cao hơn gấp đôi so với dự kiến quy hoạch ban đầu.

Giáp ranh với khu đô thị Linh Đàm, một khu đô mới khác đã và đang xây dựng nhiều “chung cư hộp diêm” mọc san sát nhau càng khiến khu vực này ngộp thở. Đó là dự án Kim Văn Kim Lũ, trước đây được giao cho Vinaconex 2 làm chủ đầu tư.

Khi có sự xuất hiện của đại gia Lê Thanh Thản thì dự án này hồi đầu năm 2016 đã được điều chỉnh quy hoạch so với quy hoạch cũ, đáng chú ý là chỉ tiêu quy mô dân số đã tăng gấp đôi từ 4.800 lên 10.550 người. Điều đó đồng nghĩa với việc quỹ nhà ở cũng phải tăng tương ứng.

Thực tế, hiện tại Doanh nghiệp xây dựng tư nhân số 1 Lai Châu - Điện Biên của đại gia Lê Thanh Thản đã xây dựng nhiều tòa nhà chung cư cao 38-40 tầng tại dự án này.

Lãnh đạo phường Hoàng Liệt từng trả lời trên báo chí, cho biết trong 5 năm qua dân số của phường đã tăng lên đột biến lên gấp 5 lần (khoảng 32.000 người), và tình trạng này tiếp tục tăng lên cao nữa, dự báo tăng tới 200% vào 2017 khi đón nhận thêm khoảng 12000 căn hộ, nâng con số nhà ở chung cư lên khoảng 20.000 căn tương ứng 80.000 người.

Rõ ràng, bên cạnh lợi ích mà việc điều chỉnh này đem lại cho doanh nghiệp và cả người dân có nhu cầu chính đáng về nhà ở phù hợp với thu nhập, thì chính điều này cũng là một trong những nguyên dân tạo nên áp lực lớn cho hạ tầng khu vực.

Tình trạng xây dựng các cao ốc chung cư vượt quá quy hoạch được phê duyệt ban đầu. Trong khi hạ tầng giao thông không “chạy kịp” theo các dự án nhà ở. Điều này khiến hạ tầng khu vực quá tải từ hạ tầng kỹ thuật đến hạ tầng xã hội. Những người dân sinh sống nơi đây đang phải đối mặt với những vấn đề bức xúc, nan giải của xã hội như tắc đường, ngập lụt, bán hàng rong, an ninh, cháy nổ,…liên tục gia tăng.

Hạ tầng giao thông khu Linh Đàm đang quá tải, ngộp thở.

 

Giao thông quá tải, xe máy, ô tô phải nhích từng centimet.

Vào giờ tan tầm, đường Nguyễn Hữu Thọ vào khu đô thị Linh Đàm từ tuyến đường Giải Phóng luôn kín đặc phương tiện giao thông.

Khảo sát ý kiến của người dân, một số cư dân sinh sống ở đây cho biết họ hài lòng với cuộc sống hiện tại với số tiền bỏ ra chưa đến 1 tỷ đồng để sở hữu 1 căn nhà ở đất Thủ đô. “Ra khỏi nhà là công viên, lượn 1 vòng là có đủ các hàng quán dưới chân. So với nhiều chung cư cao cấp còn thua xa, như mấy tòa chung cư ở phố Láng Hạ, khu trung tâm nhưng làm gì có hồ đẹp, công viên mà ngắm!.” Một người dân nói.

 

Một luồng quan điểm khác của người dân nơi đây, cho rằng một đô thị kiểu mẫu thì cần phải có cây xanh, hồ nước, bể bơi, khu vui chơi giải trí…nhưng điều đó lại không thực sự phù hợp với mức sống và giá cả ở đây. Có người đặt câu hỏi liệu với mức thu nhập trung bình 17 triệu cho cả gia đình và có một khoản tiền dư vài trăm triệu thì có thể sở hữu những căn hộ với gian xanh, hồ nước, tiện ích cao cấp ở nội đô Hà Nội?

Hàng quán mọc khắp nơi dưới chân các tòa nhà chung cư.

 

Khu nhà ở thiếu sức sống vì không có đầy đủ chức năng cao cấp ngoài chức năng để “ngủ”, nhưng không có những căn hộ như vậy thì biết bao giờ mới có nhà Hà Nội. Đây cũng là xu hướng phát triển diễn ra liên tục và cần phải điều chỉnh cho phù hợp, đáp ứng nhu cầu của dân, đó cũng là chuyện tất yếu của 1 đô thị phát triển nhanh như Hà Nội.

Cảnh lộn xộn ở đô thị Linh Đàm.

 

Tuy nhiên, rất nhiều ý kiến của cư dân khác lại tỏ ra không hài lòng bởi hạ tầng đáng sợ, nỗi ám ảnh của họ ở nơi đây. Nhiều người nơm nớp sợ cháy, đông người nên hệ thống xử lý nước thải kém nên thường xuyên xảy ra tình trạng mùi hôi thối bốc lên từ hố thoát nước trong nhà vệ sinh. Sân chơi công cộng thường xuyên trong tình trạng rác bẩn, và đặc biệt là hàng rong trà trộn vào cả khu cư dân.

Chung cư mọc lên san sát, hạ tầng giao thông ngột ngạt với lượng xe máy, ô tô kín đặc.

Dù đã để biển cấm bán hàng rong, nhưng theo phản ánh của nhiều cư dân hàng rong phổ biến ở khu vực này. Mặc dù là khu nhà ở nhưng chẳng khác nào là cái chợ.

Dưới góc nhìn từ giới chuyên môn, KTS Khuất Tân Hưng từng có bài viết trên Báo Xây dựng, cho rằng khu đô thị này sẽ không còn cơ hội để phát triển các dịch vụ tổng hợp như dự kiến ban đầu và do vậy nó đã bị biến thành một dạng đô thị “phòng ngủ”. Linh Đàm đang trở thành một mô hình định cư lệ thuộc, do ngày càng phụ thuộc bên ngoài, trở nên thiếu nội lực do đánh mất cơ hội tạo không gian chung, các hoạt động dịch vụ và việc làm tại chỗ.

Nhật Minh

Theo Trí thức trẻ