Một trong số ít những người đã dự đoán đúng về sự sụp đổ của TTCKTrung Quốc trong mùa hè vừa qua mới đây đã lên tiếng cảnh báo rằng trong thời gian tới Trung Quốc sẽ bị lung lay bởi chính những lực đẩy đã gây nên khủng hoảng tài chính trên toàn thế giới trong 4 thập kỷ vừa qua.

Hao Hong, chiến lược gia đến từ Bocom International Holdings (Hồng Kông), nhận định tình trạng thiếu hụt USD là đặc điểm nổi bật của các cuộc khủng hoảng trong 40 năm qua gồm khủng hoảng dầu mỏ trong những năm 1970, khủng hoảng nợ ở Mỹ Latinh trong những năm 1980, khủng hoảng châu Á năm 1997 và khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008. Trong năm 2016, với lãi suất tăng lên ở Mỹ, cán cân vãng lai của Mỹ được cải thiện và đồng bạc xanh mạnh hơn, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ gặp nguy.

“Trong lịch sử, cứ mỗi lẫn cán cân vãng lai của Mỹ được cải thiện cùng lúc với đà tăng giá mạnh mẽ của USD, một số nước sẽ rơi vào trạng thái khủng hoảng. Áp lực từ việc Fed thắt chặt chính sách tiền tệ và thiếu hụt thanh khoản USD sẽ xuất hiện trên thị trường bất động sản Hồng Kông, hoạt động cho vay trực tuyến và thị trường trái phiếu doanh nghiệp có lợi suất cao của Trung Quốc”, Hong nói.

 

Đồng nhân dân tệ - vốn là đồng tiền mang lại nhiều lợi nhuận nhất ở châu Á trong nhiều năm gần đây – đã giảm giá 4,2% so với USD trong năm 2015. Trái phiếu do Chính phủ Trung Quốc phát hành rơi xuống mức thấp nhất 5 năm. Các công ty Trung Quốc trước đây ồ ạt vay mượn bằng ngoại tệ giờ phải mua vào USD để phòng vệ. Dòng tiền nóng đổ vào nước này thông qua các hóa đơn xuất khẩu giả mạo và đầu tư nước ngoài đang đứng trước nguy cơ bị đảo ngược.

Vài năm qua, một trong những giao dịch ăn chênh lệch lãi suất (carry trade) lớn nhất là đi vay bằng USD với hi vọng nhân dân tệ sẽ tăng gía. Trong 4 năm kết thúc vào 2013, nhân dân tệ tăng 13% so với USD, trước khi giảm 2,4% trong năm 2014. Mức giảm 4,2% của năm nay sẽ là cao nhất trong hơn 2 thập kỷ.

Sau khi các dịch vụ tài chính trực tuyến bùng nổ, tổng lượng nợ xấu trong hoạt động cho vay ngang hàng (P2P) của Trung Quốc đã lên đến 351 tỷ nhân dân tệ (tương đương 54 tỷ USD) trong tháng 10. Trong khi đó giá nhà ở Hồng Kông – vốn tăng hơn gấp đôi kể từ năm 2009 đến nay – được dự báo sẽ giảm 20% trong 3-6 năm tới. Tăng đều đặn kể từ năm 2008, lượng trái phiếu bằng USD mà các doanh nghiệp Trung Quốc phát hành đã chạm mốc kỷ lục 94 tỷ USD trong năm 2015, so với mức 2,4 tỷ USD của 7 năm trước.

Các công ty Trung Quốc đang gặp nhiều khó khăn trong việc tạo ra dòng tiền mặt cần thiết để thực hiện các nghĩa vụ nợ. Trong khi nền kinh tế tăng trưởng ở tốc độ thấp nhất 25 năm, lợi nhuận của doanh nghiệp đã liên tiếp sụt giảm. Dù gánh nặng nợ đã bớt căng thẳng nhờ 6 đợt cắt giảm lãi suất chỉ trong 12 tháng, số vụ vỡ nợ vẫn tăng cao.

Tại hội nghị hôm 14/12 vừa qua, Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Trung Quốc đã cam kết sẽ ngăn chặn rủi ro hệ thống trong năm 2016. Trung Quốc coi giải chấp cùng với cắt giảm sản lượng công nghiệp dư thừa là nhiệm vụ hàng đầu trong năm 2016.

Hong khuyến nghị trong năm tới nhà đầu tư nên đi theo những công ty có tỷ lệ đòn bẩy thấp. Ông cũng dự báo chỉ số Shanghai Composite sẽ giảm 21% so với mức đóng cửa 3.651,77 điểm của phiên hôm qua (22/12).

Hồi tháng 9/2014, chuyên gia này đã đưa ra những nhận định lạc quan về kinh tế Trung Quốc, cho rằng các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ là lực đẩy cho thị trường dù nền kinh tế có những dấu hiệu kém khả quan. Đúng như dự báo, Shanghai Composite đã tăng hơn gấp đôi từ tháng 9/2014 đến ngày 12/6 (là khi thị trường đạt đỉnh).

Trong một cuộc phỏng vấn ngày 16/6 với Bloomberg, Hong cho biết chứng khoán Trung Quốc sẽ lao dốc mạnh sau khi bong bóng hình thành. Từ đó đến 26/8, thị trường đã giảm 40%.

Thu Hương

Theo Trí thức trẻ/Bloomberg